‘Εθιμα Τήνου

Το νησί της Τήνου είναι γνωστό για τα έθιμα και τις παραδόσεις του. Γνώρισε κάποια από τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα του νησιού τα οποία αναβιώνουν μέχρι και σήμερα.

Τα Φαναράκια

Στις 30 Ιανουαρίου γιορτάζεται η επέτειος της εύρεσης της θαυματουργής εικόνας της Παναγίας της Ευαγγελίστριας. Σύμφωνα με την παράδοση μετά από εκτεταμένες ανασκαφές στην περιοχή, στις 30 Ιανουαρίου εντοπίστηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Τα χαρμόσυνα νέα διαδόθηκαν γρήγορα στους κατοίκους του νησιού οι οποίοι κατέφθασαν στη Xώρα από κάθε γωνιά της Τήνου, κρατώντας φαναράκια που φώτιζαν τη διαδρομή μέχρι την Χώρα.

Την χαρμόσυνη αυτή ημέρα γιορτάζουν έως και σήμερα οι κάτοικοι του νησιού με μια λαμπαδηφορία που ξεκινά το βράδυ από το προαύλιο του Ιερού Ναού της Ευαγγελιστρίας μέχρι το λιμάνι του νησιού. Η φωτεινή αυτή βραδιά συνοδεύεται από πυροτεχνήματα και τραγούδια στο λιμάνι του νησιού μέσα σε μια εύθυμη και εορταστική ατμόσφαιρα. Ντόπιοι κάτοικοι και  τουρίστες, όλοι κρατούν από ένα ξύλινο φαναράκι συνήθως στολισμένο με την εικόνα της Παναγίας ή της «Έλλης».

Πάσχα

Το Πάσχα στην Τήνο συνοδεύεται από μεγάλους εορτασμούς σε κάθε γωνιά του νησιού. Αν το Πάσχα σε βρει στο νησί της Τήνου, οι επιλογές σου θα είναι πολλές και η συνολική εμπειρία σου σίγουρα αξέχαστη. Η μεγάλη Παρασκευή στη Χώρα της Τήνου πρόκειται για μια μαγευτική βραδιά γεμάτη φως. Οι επιτάφιοι συναντώνται στη λιτανεία, ενώ ο επιτάφιος του Αγίου Νικολάου μπαίνει στη θάλασσα με αναμμένους πυρσούς δημιουργώντας μια μαγευτική ατμόσφαιρα στο λιμάνι του νησιού.

Το Μεγάλο Σάββατο σας προτείνουμε να κατευθυνθείτε βόρεια προς το ψαροχώρι του Πάνορμου, όπου όλοι οι επισκέπτες γίνονται μια μεγάλη παρέα στο λιμάνι του χωριού. Το πιο χαρακτηριστικό έθιμο των ημερών είναι τα τριμπόνια και σίγουρα δεν θα πρέπει να τα χάσετε. Τα τριμπόνια λαμβάνουν χώρα την Ανάσταση στο χωριό του Πύργου μα και στα περισσότερα χωριά του νησιού. Σύμφωνα με το έθιμο, τα χαρακτηριστικά ναυτικά όπλα με την μικρή κάνη συνοδεύουν την εκκλησιαστική λειτουργία με τους δυνατούς τους κρότους, για λόγους εντυπωσιασμού.

Δεκαπενταύγουστος

Το νησί της Τήνου σίγουρα δεν είναι τυχαία συνδεδεμένο με την γιορτή του Δεκαπενταύγουστου. Η 15η Αυγούστου είναι μια βαθιά συμβολική ημέρα για το νησί και μια ημέρα διπλού εορτασμού. Συγκεκριμένα, εκτός από τον εορτασμό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου αποτελεί και την επέτειο τορπιλισμού της «Έλλης». 

Οι προετοιμασίες για τους εορτασμούς ξεκινούν στο νησί ήδη από τις αρχές Αυγούστου. Την 15η του μήνα καταφθάνουν στο νησί πολεμικά πλοία και η μπάντα του πολεμικού ναυτικού, ενώ ο  Αρχηγός του Ναυτικού αναλαμβάνει να αφήσει ένα στεφάνι στο Μαυσωλείο της Έλλης. Το βράδυ η πόλη φωταγωγείται και ολοκληρώνεται ο στολισμός της.

Ανήμερα της γιορτής τελείται η Θεία Λειτουργία, κατά τη διάρκειά της οποίας ο Αρχηγός του Ναυτικού και ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης ρίχνουν στεφάνι στο σημείο που βυθίστηκε το «Έλλη». Στη συνέχεια ακολουθεί η λιτάνευση της Ιερής Εικόνας υπό τη συνοδεία της μπάντας του πολεμικού ναυτικού. Η πομπή καταλήγει, στη μαρμάρινη εξέδρα, στην πλατεία Παντανάσσης μέσα σε μια ατμόσφαιρα από πένθιμα εμβατήρια.

Ρακιζιό

Το ρακί πρόκειται για το παραδοσιακό ποτό της Τήνου, ένα ποτό που είναι συνδεδεμένο με την Τηνιακή γαστρονομία και μπορείτε να το βρείτε παντού. Το ρακιζιό είναι ο χώρος στον οποίο γίνεται η παραγωγή του, αλλά πλέον ο συγκεκριμένος όρος χρησιμοποιείται και για να περιγράψει την διαδικασία παραγωγής και τους εορτασμούς που είναι συνδεδεμένοι με το ρακί. Στο παρελθόν ο ιδιοκτήτης ρακιζιού είχε το δικαίωμα να αποστάξει ρακί μόνο μια φορά στη διάρκεια του χρόνου.

Αν και ο συγκεκριμένος νόμος πλέον δεν βρίσκεται σε ισχύ, οι ιδιοκτήτες ρακιζιού στο νησί της Τήνου ακολουθούν την ίδια παραδοσιακή  διαδικασία παραγωγής του. Κάθε χρόνο τον Σεπτέμβρη πραγματοποιείται πανηγύρι και εορτασμοί με αφορμή την απόσταξη του ρακί. Αν και το ρακί παράγεται σε κάθε περιοχή της Τήνου, ο Φαλατάδος και η Στενή φημίζονται ιδιαίτερα για το ρακί τους.

Χοιροσφάγια

Τα Χοιροσφάγια παραδοσιακά πραγματοποιούνται στα χωριά της Τήνου τον Νοέμβριο ή τον Δεκέμβριο. Στα παλιά χρόνια, ο χοίρος αποτελούσε ένα από τα βασικότερα στοιχεία της οικονομίας ενός σπιτιού, καθώς ένας χοίρος ήταν αρκετός για να θρέψει μια οικογένεια για έναν ολόκληρο χρόνο. Έτσι, η σφαγή του ζώου αποτελούσε μια αφορμή για γλέντι με μουσική, μεζέδες και ρακί και με καλεσμένους φίλους και συγγενείς της οικογένειας.

Αν και πλέον οι διαδικασίες δεν είναι οι ίδιες με το παρελθόν, μέχρι και σήμερα τα Χοιροσφάγια αναβιώνουν σε πολλά χωριά της Τήνου μέσα σε ένα εύθυμο κλίμα έντονων εορτασμών.

Τηνιακός γάμος

Οι παραδοσιακοί Τηνιακοί γάμοι δέχονται επιρροές τόσο από το ορθόδοξο όσο και από το καθολικό θρησκευτικό δόγμα. Σύμφωνα με την παράδοση, την ημέρα του γάμου ο κουρέας του χωριού πηγαίνει σπίτι του γαμπρού για να τον κουρέψει. Αργότερα οι νέοι του χωριού ντύνουν τον γαμπρό και οι νέες του χωριού βοηθούν τη νύφη στις ετοιμασίες της. Τη γαμήλια πομπή συνοδεύουν λαϊκά όργανα όπως λαούτο και βιολί. Μετά το τέλος της πομπής, στο σπίτι του ζευγαριού προσφέρονται παραδοσιακοί μεζέδες και γλυκά, αμυγδαλωτά και παστέλια.

Κλήδονας

Στις 24 Ιουνίου, στην γιορτή του Αϊ- Γιάννη Κλήδονα, ένα ιδιαίτερο έθιμο αναβιώνει στο χωριό Υστέρνια της Τήνου.  Μερικές ημέρες πριν τη μεγάλη εορτή οι κάτοικοι του χωριού τοποθετούν ένα αντικείμενο στον «Κλήδονα», ο οποίος σφραγίζεται μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία. Ανήμερα της εορτής οι κάτοικοι ξεκλειδώνουν τον Κλήδονα και επιλέγουν τυχαία ένα αντικείμενο. Στην περίπτωση που κάποιος θέλει να πάρει πίσω το δικό του αντικείμενο, πρέπει να απαγγείλει στίχους σε εκείνον που το κρατάει. Ακολουθεί γλέντι και προσφέρεται παραδοσιακή πίτα στους παρευρισκόμενους.

Ροδάρια

Κάθε χρόνο την Κυριακή του Θωμά αναβιώνει στο χωριό Υστέρνια ένα ιδιαίτερα πρωτότυπο έθιμο. Στο πανηγύρι της Παναγίας της Λακκωτιανής και μετά το τέλος της  Θείας Λειτουργίας, λαμβάνει χώρα η Ροδάρια. Σύμφωνα με το έθιμο όλοι οι προσκυνητές γευματίζουν σε ένα κοινό τραπέζι, με άφθονο φαγητό. Κατά τη διάρκεια του γεύματος οι προσκυνητές ανταλλάσσουν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα ένα μικρό μπουκέτο λουλούδια καθώς και μια κάρτα με αναστάσιμες ευχές.